DE WONDERBARE WERELD VAN DE VOS

De kenmerken:

De vos is gekenmerkt door een spitse snuit, lange spitse  ogen en een pluimenstaart. Een vos herken je aan zijn vacht die een roodbruine (vosrood) kleur. Onderaan is de witte kleur lichter  en hij heeft ook een witte staartpunt.  De vos is een roofdier.

Het mannetje noemt men rekel en het vrouwtje moervos. 

foto door carlijn hageman 15/02/2002

Zijn lengte en gewicht:

De vos is in Europa 58 tot en met 85 cm groot. Het mannetje is een beetje groter dan het vrouwtje.

Het gewicht van een vos is 4 kg en kan zwaarder worden tot 10 kg.  In uitzonderlijk geval is dat 15 kg.

Hij heeft ook een constante lichaamstemperatuur.

Soorten vossen:

Het geslacht ‘Vulpes’ behoort tot de familie hondachtigen van de roofdieren, die in Europa verspreid is (met uitzondering van Kreta en Ijsland). Ook in Noord- en Zuid-Afrika, Azië en Noord-Amerika.

Ook andere kleine hondachtigen  worden soms vos genoemd, hoewel ze niet behoren aan het geslacht Vulpes.

Deze kleine vossen zijn:

a)      fennek of woestijnvos:

b)      grootoorvos:

c)      grijze vos:

d)      poolvos:

De zintuigen van een vos:

De vos heeft een goed gehoor en hij kan een muis, die op een afstand van meter loopt, horen.

Met zijn neus sluipt hij over de grond en vangt zo de geur van andere dieren op. Hij ruikt duidelijk het verschil tussen een das en een konijn.

Met zijn scherpe ogen beloert hij zijn prooi.  De vos probeert ervoor te zorgen, dat andere dieren hem niet zien.

Zijn snorharen om de mond zorgen voor de tastzin.

foto door carlijn hageman 15/02/2002

Drie belangrijke factoren van een vos:

Drie factoren zijn daarbij van belang: Nestgelegenheid, dekking en voedsel.

De territorium

In de natuur bakent de vos een territorium (zijn omgeving) af met urine, uitwerpselen en met scherp ruikende geurafscheidingen uit speciale klieren.

De mannetjes slapen het hele jaar bovengronds op een beschutte plaats, bvb onder dicht struikgewas. De wijfjes gebruiken een ondergrondse hol, de zogenaamde burcht.

Als de vrouwtjes drachtig zijn of een kleine jongen hebben, verblijven ze ook ondergronds.

Voedsel voor de vos:

De vos, die een roofdier is, neemt een speciale plaats in de ecologie. Het dier is van grote nut bij vangen van schadelijke knaagdieren.

De vos is een opportunist, wat zijn voedsel betreft. Hij vangt knaagdieren, konijnen, insecten, vruchten en bessen. Hij brengt ook schade aan het jachtwild en het boerenbedrijf (kippen, eenden, ganzen en lammeren). Soms wordt de prooi begraven.

Zijn menu bestaat uit: 60% muizen; 30%  konijn en 10% overige voedsel.

Nachtdier:

De vos behoort tot de nachtdieren. Dat wil zeggen dat hij ’s nachts aan het jagen is en overdag rust het dier.

Paartijd:

De vossen leven alleen (als de ene vos de andere verstoot) en gaan ze zwerven.

In januari of februari, gaat het mannetjes vos op zoek naar een vrouwtjes vos, en dat om te paren (zeg maar om het geslacht verder te zetten). Dit doen ze door middel va geursporen en blaffen.  Een mannetjes vos paart soms met meerdere vrouwtjes.

Na 2 maanden later (4 of 5 maand van het voorjaar) wordt er een blinde en hulpeloze jongen geboren.

De kleine vosjes zijn na 10 maanden geslachtsrijp (zeg maar volwassen) en nemen in hun éérste levensjaar, deel aan de voortplanting.

Vijanden van de vos

In de Europese bossen zijn er geen grote roofdieren meer te vinden. Voor arenden, lynxen en wilde katten, is een jong vosje een makkelijke prooi.

De grootste vijand van de vos is echter de mens.

De vossenjacht en hondsdolheid

De vos is mede vanwege de schade aan het boerenbedrijf en in het jachtgebied, een geliefd jachtwild geweest. In het Verenigd Koninkrijk, wordt o.a.  de vossenjacht te paard met de meute (honden) beoefend. Het dier wordt in West- en Midden-Europa eveneens sterk bejaagd onder andere doordat hij verspreider kan zijn van het virus dat hondsdolheid veroorzaakt.

Door uitleggen van geprepareerd aas kunnen wilde vossen echter geïmmuniseerd worden. Ondanks de sterke jachtdruk kan het dier zich echter uitstekend handhaven.

De bonthandel

In de bonthandel speelt de vos nauwelijks een rol van belang. De vrij veel gefokte zilvervos is een kleurmutant, waarbij de haren staalblauw zijn met zilvergrijze punt.

De naam vos in een andere taal:

In het engels: fox (mannetje) en vixen (vrouwtje).

In het frans: renard (mannetje) en renarde (vrouwtje).

In het fins: kettu

Gezegden:

Een vos verliest zijn haren, maar niet zijn streken. Dat wil zeggen dat een mens houdt zijn aangeboren karaktertrekken onder alle omstandigheden.

‘Vossen betekent ook hard studeren’… (uit Encarta ’99 encyclopedie)

Bronnen:

Gemaakt door Henri Vos